Polska Republika Sportowa

Od lewej: mama, tata i Wojtuś z wózeczku. Wspominam ich teraz nie tyle z powodu 1 listopada, nie lubię tych świąt płyty nagrobnej. Wspominam ich, bo piszę w ostatnich tygodniach intensywnie powieść zanurzoną w mdłej kolorystyce lat 60., w cudownej muzyce piosenek Sławy Przybylskiej i Marii Koterbskiej, w powracającej dziś estetyce wózków dziecięcych głębokich.

Rozpływam się w tamtym czasie, trudnej codzienności i wielkich radości, jakich mogła dostarczyć tabliczka czekolady, przejażdżka samochodem albo wuzetka w kawiarni. Ojciec głównego bohatera kibicuje Czarnym Koszulom, co nie ma nic wspólnego z kibolstwem, które zaatakowało nas na piątkowej demonstracji. I fascynuje się rekordami Ireny Kirszenstein w biegach krótkich.

I właśnie do mnie dotarło: w tamtym świecie nie uprawiało się sportu. Owszem, sport był elementem narodowej tożsamości, polem starcia socjalizmu z kapitalizmem itp. Ale wyłącznie sport kwalifikowany. Sport amatorski nie istniał. Istniało tylko kibicowanie.

Dzieciom jeszcze to uchodziło. W piłkę graliśmy (w moim przypadku już w latach 70.) więcej niż dzisiaj dzieciaki na smartfonach, wiadomo. Dziewczyny nie grały w piłkę i chyba w nic nie grały, taki był kod kulturowy. Ale posyłało się dzieci na zajęcia, na pływanie, na lekką, na coś tam. I to nie każdego brali, trzeba się było zakwalifikować. A potem koniec kariery w wieku juniora i pożegnanie ze sportem, jeśli ktoś nie poszedł w sport kwalifikowany.

Dorośli sportu po prostu nie uprawiali. Bieg po zdrowie to dopiero pieśń późnych lat 70. Liga Szóstek Piłkarskich – nie wiem, wydaje mi się, że to jeszcze późniejszy wymysł. Wynajmowanie sali na siatkówkę, wyścigi rowerowe – na bank dużo później. Dorosłym wypadało chyba grać w tenisa i tych kilkuset graczy w całej Polsce to był cały sport amatorski.

To jest ta ważna zmiana, która dokonała się w Polsce na naszych oczach. Z wielką nadzieją przyjąłem słowa pana Kaczyńskiego o końcu Polski jaka nam się kojarzy – a ściślej jaka jemu się kojarzy. Tej z zaciętą twarzą, opasłym brzuchem, wstrętem do aktywności, nienawiścią do obcych/innych i umiłowaniem do rozmodlenia. Ta zmiana w sensie aktywności fizycznej się już dokonała. Kolejne dzieją się właśnie na ulicach, po to łazimy na te spacery.

A rok pandemiczny jest dziwny. Na zdjęciu Maciek i Agnieszka (na pierwszym planie) biegną w Maratonie Nowojorskim w Lesie Kabackim (dobiegną w 4:28, bardzo ok). Zdjęcie robi Renata, z tyłu jej siostra Marta, obie robią długie wybieganie na części dystansu. A w żółtej kurteczce Wojtuś na rowerze podczas powrotu z przejażdżki z żoną w sobotni poranek.