Człowiek z udaru

Książkę Tomka Lisa z prywatnością w tytule czytam z ciekawością prywatną. Ale wątek biegowy, który chciałbym tu wyciągnąć pokazuje coś mocnego w charakterze tego faceta: umiejętność otwartego przyznania się do porażki.

Bo wiecie – złamać trzy godziny w maratonie i dumnie wypiąć pierś jest łatwo. Nie złamać i jakoś to przemilczeć, przebiec nad tym do porządku dziennego – też się da. Ale nie złamać i napisać o swojej chorobie razem z krępującymi szczegółami bezradności, kiedy się wizerunek człowieka z marmuru i z żelaza w jednym – to jest coś!

„Przeczytałem w „Wyborczej” o grupie dziennikarek i dziennikarzy, którzy przygotowują się do maratonu, choć biegają dopiero od pół roku. Coś mi zaświeciło w głowie. Jeśli amatorzy, ludzie tacy jak ja, rzeczywiście dadzą radę przebiec maraton, to dlaczego sam nie miałbym spróbować?” – tak zaczyna się wątek biegowy w książce Tomka Lisa „Tomasz Lis. Historia prywatna”. Wtedy w „Wyborczej” o tej grupce dziennikarek i dziennikarzy pisałem ja, Staszewski Wojciech. A potem też byłem więcej niż świadkiem biegowych postępów Tomka – aż do lotu Ikara w Rotterdamie. Dołożę więc swoje cegiełki do tej historii.

Tomek ma i geny, i wzorce. Pisze: „Sport nie był dla mnie niczym nowym, w naszej rodzinie był czymś zupełnie naturalnym. Mój dziadek zakładał w Wielkopolsce Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Babcia startowała w zawodach z wybitną sprinterką Stanisławą Walasiewiczówną, a ojciec świetnie biegał na średnich dystansach i tak samo dobrze pływał”.

W 2009 roku jest gotowy do Maratonu Warszawskiego: „Strach przed pierwszym maratonem. Miałem chyba jakieś reakcje psychosomatyczne, bo kilka kolejnych nocy przed biegiem pociłem się jak mysz. Zero gorączki, a w czasie snu wylewałem z siebie takie poty, jak w trakcie biegu”.

Wynik: 3:53:47. Oniemiałem, jak to teraz przeczytałem, bo moje pierwsze cyferki – prawie 20 lat wcześniej – były bardzo podobne: 3:54:49. Tomek, wygrałeś to korespondencyjne na starcie o minutę i 2 sekundy, gratulacje.

Potem historia jest taka, jakie wszyscy wydeptujemy na ścieżkach biegowych. Dla mnie ważna będzie nieoczekiwana życiówka Tomka 3:47:01 w 2011 roku w Nowym Jorku. Bo przedtem spotkaliśmy się raz na treningu z Tomkiem i kolegą-dziennikarzem Wojtkiem Cieślą – zrobiliśmy podbiegi w Powsinie. I dlatego, że Tomek pisze w książce: „Zabrało mi trzy lata, by zorientować się, że nie mam w zasadzie żadnych szans na poprawienie tego wyniku, bo na treningach biegam niemal zawsze w tym samym tempie. A by przebiec maraton szybciej, trzeba organizm do tego szybszego biegania po prostu przygotować. I zamiast codziennie w tym samym czasie pokonywać ten sam dystans, czasem przebiegać 28 kilometrów, a czasem trenować tylko podbiegi albo robić tak zwane interwały”. A to ode mnie przyszło, przez jeden polsko-biegowy tekst z „Gazety”, gadaliśmy potem kiedyś o tym w naszym newsweekowym pokoju, a raz Tomek o tym nawet napisał w naTemat.

Mogę więc czuć się ojcem siedmiominutowego kroku i może jeszcze następnego. Chociaż nie jestem w stanie go zidentyfikować ani w książce Tomka, ani e Enduhubie – to pamiętam. Siedzę na mecie maratonu w Łodzi i dostaję esemesa od Tomka z jakąś zagraniczną życiówką i pochwałą, że to w zasadzie na zaadaptowanym moim planie sprzed roku czy dwóch.

Ale piszę to wszystko nie po to, żeby ogrzać się w ogniu sławy Tomasza Lisa. Jak bonie dydy. Tylko dlatego, że jest w tej książce coś, co mocno rusza. Przeżywaliśmy to nieoficjalnie i z żywymi emocjami w redakcji  Newsweeka – bo dotyczyło naszego szefa i naszego kolegi zarazem. Udar w Rotterdamie.

Tempo 4:14, półmetek 1:28:30. Końcówka: „Ostatnich kilometrów nie pamiętam. Biegłem jak koń. Do przodu, przed siebie, najpierw jedna noga, potem druga. W końcówce już wiedziałem, że trójki nie złamię”. Meta 3:03:16.

Ponieważ ja na ostatnim swoim maratonie – we wrześniu w Warszawie – poległem z czasem 3:03:59, więc znów, Tomek, gratulacje. Wygrałeś o 43 sekundy.

„Jakoś dowlokłem się do hotelu, w pokoju padłem na łóżko. Wstałem tylko na chwilę, by otworzyć minibar i wyciągnąć z niego małpkę whisky…  Około godziny 14.00 ubrałem się, spakowałem, zapłaciłem za hotel i poszedłem na dworzec. W kasie kupiłem bilet do Amsterdamu, ale ten za chwilę wypadł mi z ręki. Dziwne. Gdy się schyliłem, nie tylko nie mogłem go złapać lewą ręką, ale nawet w niego tą ręką trafić. Złapałem więc bilet w prawą rękę i wstałem. Po czym totalnie zbaraniałem. A może precyzyjnie – przestraszyłem się. Nie panowałem nad lewą ręką. Nie była bezwładna – precyzyjniej rzecz ujmując, robiła, co chciała. Złapałem ją prawą ręką, bo musiało to wyglądać idiotycznie”.

Myślmy o tym. Chodźmy do lekarza, do kardiologa przed zawodami, nie po. Oczywiście nie przed każdymi, ale badajmy się, czym bardziej jesteśmy w grupie ryzyka nadciśnienia i innych chorób układu krążenia. Miejmy to w głowie na każdym biegu. Jeśli potrzebujemy pomocy lekarza, to poprośmy o to natychmiast, nie za późno. Nie ciśnijmy na siłę – brawo przy okazji za decyzję dla Podopiecznego Przemka, który kiedyś zszedł na 41. kilometrze maratonu idąc na pewniaka na życiówkę 3:09.

Tomek opisuje dalej, jak wsiada do pociągu, jak udar do niego dociera, jak prosi współpasażera o pomoc w wezwaniu pogotowia. Potem szpital w Holandii, odwołany poniedziałkowy program w telewizji, szpital w Polsce. I jeszcze dwa słowa o nawracających epizodach nadciśnienia. Oglądaliśmy „Tomasz Lis na żywo” nie wiedząc, że w jednym programie w połowie trzeba było wezwać karetkę, a goście byli uprzedzeni, że w razie czego rozmowę dokończą sami.

Dobrze, że udar nie oznaczał w tym wypadku końca. Szkoda, że oznaczał koniec biegania. A całą książkę można kupić na Znak.

Fot. ze strony Pomponik.pl